MBO - Overijssel Viert Vrijheid

Lezing over over de vele werkkampen in Overijssel én over Kamp Erika, het concentratiekamp in Ommen

Dit jaar is het 80 jaar geleden dat de Tweede Wereldoorlog beëindigd is; 2025 staat daarom in het teken van 80 jaar Vrijheid. De Provincie Overijssel vindt het belangrijk dat jongeren leren over de oorlog en dat zij stilstaan bij vrijheid en de betekenis daarvan. Daarom biedt de Provincie Overijssel in dit jubileumjaar gratis educatie aan voor leerlingen van basis- en middelbaar onderwijs en MBO-studenten in heel Overijssel.

Voor het MBO bieden we een lezing in de klas aan door journalist, fotograaf en schrijver Hester den Boer. Haar lezing gaat over de vele werkkampen in Overijssel én over Kamp Erika, het concentratiekamp in Ommen. Hester’s opa zat tijdens de tweede wereldoorlog in Kamp Erika, een werk en strafkamp nabij Ommen. Daar is zij pas na zijn dood achter gekomen. Het heeft geleid tot o.a. een boek over dit kamp. Aanleiding voor deze lezing is dat als het over de tweede Wereldoorlog gaat, er vaak wordt gesproken over Westerbork of Auschwitz. Maar dichtbij huis waren er ook veel kampen. Hoogste tijd daar meer over te weten te komen.

In de lezing neemt journalist, fotograaf en schrijver Hester den Boer de MBO-studenten mee in haar zoektocht naar de geschiedenis de Joodse werkkampen in Overijssel en van concentratiekamp Erika. In 2018 ontdekte ze dat haar opa gevangen had gezeten in Kamp Erika. Waarom had hij dat nooit verteld? En waarom was er zo weinig bekend over dit kamp?

In de lezing staat de vraag centraal wat wij herdenken en wat wij vergeten. Hoe bereid zijn we om de zwarte bladzijden uit onze eigen geschiedenis onder ogen te zien? Wat kunnen wij hier nu nog van leren?

Ook komen de volgende vraag aan bod: wat weten wij over onze voorouders? Wat hebben zij meegemaakt in de oorlog? Wat heeft dat voor invloed gehad binnen de familie? Wat is intergenerationeel trauma?

Hierbij is er ook aandacht voor de recent (gedeeltelijke) geopende CABR-archief, het zogenaamde ‘daderarchief’. Hier liggen de dossiers van 425.000 Nederlandse verdachten, waaronder de bewakers van Kamp Erika. Veel mensen hebben een familielid met een dossier in dit archief. Als je daar achter komt, hoe ga je daar als familie mee om?

Achtergrond

Als het over de Tweede Wereldoorlog gaat, wordt er vaak gesproken over Westerbork of Auschwitz, dat zijn de bekendste. Naast Westerbork en Kamp Vught, Kamp Amersfoort en Kamp Schoorl was er nog een vijfde concentratiekamp: Kamp Erika, gelegen in de bossen bij Ommen. Hier zwaaiden niet de Duitsers de scepter, maar waren het Nederlandse bewakers die zich schuldig maakten aan ernstige mishandelingen en geweld. Tenminste 180 gevangenen, met name niet-Joodse mannen, kwamen om.
Nog minder bekend zijn de (in omvang kleinere) joodse werkkampen, waarvan er ten minste 10 verspreid waren in Overijssel. In deze kampen moesten werkloze Joodse mannen werken. Ze werden vanaf januari 1942 opgezet. De ware bedoeling van de bezetter bleek, toen op 2 en 3 oktober 1942 al deze mannen naar Westerbork werden getransporteerd.
Alle reden om MBO-studenten meer te laten weten over deze geschiedenis, zo dichtbij huis.

Praktische informatie lezing

Speelperiode: 4 maart tot en met 23 mei 2025 op een dinsdag, donderdag of vrijdag (exacte data: zie aanmeldformulier)

Tijdsduur: 1,5 uur: de lezing zelf duurt 1 uur en aansluitend nagesprek (30 minuten)

Tijdstip lezing: De lezingen zijn van 11.00-12.30) en van 14.00-15.30 (tenzij binnen dezelfde locatie, dan kunnen de lezingen snel achter elkaar)

Aantal deelnemers per lezing: afhankelijk van de ruimte. (mogen van 30-100 studenten zijn)

Hester verzorgt de lezing en leidt het nagesprek én biedt een lesbrief aan.

Wil jij jouw klas(sen) aanmelden?

Geef jouw klassen dan op via dit formulier. De lezing en het eventuele bezoek aan het voormalige kamp zijn gratis. (de reis ernaar toe is niet inbegrepen). Henriëtte Heeringa – projectleider 80 jaar vrijheid – neemt zo snel mogelijk contact met je op om de lezing en eventueel bezoek aan een kamp definitief te plannen. We plannen graag meerdere klassen/groepen op dezelfde dag. Vragen? Mail dan met Henriëtte Heeringa h.heeringa@overijssel.nl of bel 06 18 12 21 76.