Rapporten Canadese heldenacties uit 1945 ontdekt

foto: Canadese infanteristen rukken van Boskamp op naar Olst. Foto Samuel Jan van Limburg Stirum

Als scenes uit oorlogsfilm, zo lezen de pas ontdekte verslagen van Canadese heldenacties tijdens de bevrijding van Overijssel. Een soldaat valt bij Holten frontaal een Duitse mitrailleurstelling aan, een chauffeur rijdt onder hevig vuur een  carrier over de restanten van een opgeblazen brug van het Overijssels kanaal, of een hospik redt het leven van gewonde strijdmakkers in de frontlinie van Wierden. ‘Je ziet het als het ware voor je.’

Neem het aanbevelingsrapport van Frederick James Nicol. In de vroege ochtend van 10 april 1945 krijgt de Canadese voorhoede bij Schalkhaar een Duitse tegenaanval te verduren. Als de mist optrekt valt de vijand van alle kanten aan. Zwaar onder vuur genomen blijft korporaal Nicol op zijn post en schiet mortiergranaten af op de directe omgeving. De granaten komen zo dichtbij terecht dat de scherven hemzelf om de oren vliegen. Maar de vijand wordt zwaar getroffen en de aanval valt in duigen. De weg naar Deventer ligt open.

De verslagen zijn opgesteld voor de toekenning van militaire onderscheidingen en onlangs door de Canadese overheid gedigitaliseerd. Via contacten in Canada kwam Joël Stoppels, deskundige op het gebied van de Canadese bevrijdingsoperaties, achter het bestaan ervan. Alleen voor Overijssel heeft hij al dertien recommandation reports achterhaald. Er staan tal van nieuwe gegevens in over de strijd om strategische locaties als het Twentekanaal, Wierden of Deventer. 

‘De rapporten geven een persoonlijk beeld van de strijd’, licht Stoppels toe. ‘Het gaat om dappere acties van mannen die vochten voor onze vrijheid.’ De meeste verhalen over de bevrijding zijn gebaseerd op de meer algemene verslagen van de eenheden die deelnamen aan de bevrijding. Stoppels: ‘Nu zie je het als het ware voor je: zo’n soldaat bij Holten die een machinegeweer oppakt, zijn zakken vol patronen stopt en recht op de Duitse stellingen afgaat. Heel indrukwekkend.’